Deze begraafplaats leeft onder de mensen!

Deze begraafplaats leeft onder de mensen!

Op 4 juli was ik aanwezig bij een informatiebijeenkomst over de begraafplaats aan de Soerenseweg. Al sinds 1895 worden hier Apeldoorners begraven. Inmiddels bestaat de begraafplaats ruim 125 jaar en worden nog steeds dierbaren daar aan hun laatste rustplaats toevertrouwd. De betrokkenheid met deze plek is blijkbaar groot. Gezien het enorme aantal belangstellenden voor de informatie-avond over het beheer van de begraafplaats in de toekomst.

Stoelentekort

In de kleine zaal van Hotel Apeldoorn – pal tegenover de begraafplaats – konden niet alle bijna 100 belangstellenden plaatsnemen. Op de gang en zelfs deels buiten stonden geïnteresseerden opgesteld. De vertegenwoordiger van de gemeente Apeldoorn voelt zich wat overvallen. Is het dan zo belangrijk dat een begraafplaats haar plannen ontvouwd? Wat verteld over cultuurhistorie, erfgoed of ecologisch beheer?

Want dat is wat er door de kundige medewerkers van de gemeente Apeldoorn werd verteld. Na een opening door wethouder Marco Wenzkowski namen diverse specialisten het woord.

Betrokkenheid

Maar mij werd al snel duidelijk waarom het zo druk was, waarom zoveel mensen kwamen luisteren naar de verhalen over de begraafplaats. Iedereen zat daar met een verhaal vol emotie. Ik sprak een alleraardigste 80-jarige man die een half jaar geleden zijn vrouw had verloren. Het is moeilijk om het leven dan weer op te pakken.

Ik sprak een oude bekende van wie de moeder 5 jaar geleden was begraven en die daar wellicht ook een plekje in de buurt bij wilde hebben als het haar tijd zou zijn.

Ik zag mensen die zelf al een plekje ‘gereserveerd’ hadden omdat zij wat met de begraafplaats hebben zoals deze is.

Kortom, de meeste toehoorders maakten zich zorgen om hun naasten, hun verloren familieleden en hoe ze in de toekomst nog eervol gebruik kunnen maken van de mogelijkheid tot verstillen, rouw en emotie. Of het overlijden nu kort of lang geleden is.

Koeltjes

Het was dan ook bijzonder om te zien hoe ‘koeltjes’ het verhaal van de deskundigen werd verteld. Vaktechnisch 100% juist, maar empathisch een misser.

Natuurlijk is het interessant om dé begraafplaatsenkenner van Nederland lyrisch te horen vertellen over de bewaarde historie in 1e, 2e of 3e klasse. Fantastisch om te horen dat het erfgoed van Apeldoorn bewaard dient te worden en dat dus detoneren niet gewenst is (detoneren = ‘Uit de toon vallen’). Landschappelijk prachtig om te horen van de specialist dat de begraafplaats ecologisch of intensief moet worden beheerd en met welke begroeiing of verharding dat moet worden uitgevoerd.

Menselijk

Maar ik mistte het menselijke aspect. Over waarom deze mensen allemaal in de zaal zaten. Het respect voor alle familieleden die ook op de begraafplaats ‘wonen’ en rusten. De aandacht voor de emotie.

Het zal maar jouw graf op de foto zijn die werd getoond als voorbeeld van hoe het niet moet. Het zal maar jouw urnenvak zijn dat achteraf niet passend is op die plek. Jouw monument dat ‘detoneert’.

Ik had het gewaardeerd als daar vooraf even tijd voor was gemaakt. Dat het gaat over mensen en emotie. Maar dat we vanavond naar een vakinhoudelijke presentatie kijken. Wellicht meer dan voldoende.

Toekomst van de begraafplaats

Maar met de huidige ingrepen die worden voorgesteld is de toekomst van de begraafplaats veiliggesteld. Zal er voorlopig nog regelmatig een ceremonie plaatsvinden en blijft de rijksmonumentenstatus bewaard.

Daarnaast wordt de begraafplaats een soort landschappelijk park, waarin educatie en recreatie ook een rol kan gaan spelen. Dit alles over een tijdvak van tientallen jaren. Het is dus niet morgen af. Het is een mooi plan met een hopelijk voor iedereen acceptabel resultaat.

Vanuit de gemeenteraad is geld beschikbaar gesteld om dit te bekostigen. Ik blijf alert of dit voldoende is om respectabel met onze doden om te gaan.